Askotan atzera begiratuz, mila irudi etortzen zaizkigulako burura, mila hitz, mila soinu, usain, irribarre, negar, momentu, sentipen... Badagoelako zer esana eta zer kontatua. Eta talaia honetatik ikusi, irakurri, entzun, usaindu, dastatu daitezkeelako.
Ez da erraza urte osoan pertsona batzuekin egon ostean eta amaiera gertu dagoela konturatzean, barruan geratzen den sentsazioa. Urruti geratu zaigu urria, eta oso gertu maiatza. Eta tartean hamaika gauza. Hasieran ezagutu genituen bi pailazoak gogoan, Jurgi eta Sergio. Zein baino zein. Jurgi ero hutsa, begirale bezala dakiena eta balio duen pertsona. Sergio entzuten dakien pertsona. Berak esan zidan zentzua ematen niola berak egiten zuen lanari. Oker dabil, niri berak eman dit egiten ari naizen hau egiten jarraitzeko zentzua eta gogoa, funtsean, ilusioa. Ainara zer esanik ez. Plazer hutsa izan da zurekin esperientzia honen zati bat igarotzea. Zuregan ni bat bilatu dut. Besteengan irribarrea sortzeko irribarrea. Irribarrea egitea kostatzen zitzaidan momentuetan ere irribarre eginaraztea lortu duzu, eta penak ahazten lagundu didazu. Areso izan da niretzako gehien ezagutzea kostatu zaidan pertsona. Hasieran, esaten zuen gauza bakoitza entzuteko sekulako errespetua sortu zenidan. Hasieran txarra zela pentsatzen nuen, baina nik uste bere papera agian hobekien betetzen jakin duen koordinatzailea izan dela. Gustua eta dena eman du azkenerako zure “bronkak” jasotzea. Kritika konstruktiboak egiten ikasi dut, eta bai ere hori egitea ze garrantzitsua eta ze ona den ere. Ez ekintzak gauzak baloratzeko soilik, norbera eta ni baloratzeko ere.
Hasieratik oso gustura sentitu naiz Larraulen egin ditudan lagunen artean. Taldean, lasaitasun osoz, ni izaten utzi didate. Naizen bezalako Xabi ezagutzeko aukera eman didate, eta ni neronen burua ezagutu naizen bezala taldeak ere ni ezagutu nau. Lehenengo asteburuan automatikoki batzuengan etiketak jarri nituen. Bai, nik ere etiketak jarri ohi ditut, eta ez naiz damutu, izan ere, etiketa horietako asko erabat gainbehera etorri direlako eta sorpresa ematea lortu dutelako.
Taldea osatu duten guztiei eman beharko nizkieke eskerrak, denek lortu baitute niregan zerbait, baina bereziki Maialeni eskertu behar diot. Askok sekulako harremana genuela pentsatuko zuten, baina ez zen horrela. Maialen eta ni izaeraz oso antzekoak izan bagaitezke ere, ez ginen gaur ezagutzen garen bezala ezagutzen. Gaur, laguntzat dut, oso laguntzat. Larraulen niretzat sekulako makulua izan da. Alai egon naizenean alaiago jartzen lagundu dit, eta triste nengoenean ere irribarre bat, eta laguntza guztia eskaini dit. Maialen ezagutu dut, eta benetan nik uste lagun handi bat egin dudala. Juleni ere eskertu beharko nioke. Egia esateko, beldurra nuen. Iaz ezagutu nuen sekulako pertsona zen, eta nolabait ere nik animatu baldin banuen ere ikastaroan hastera, gerora etorri ziren gure zalantzak. Beldurra genuen ea elkar aguantatzen amaituko genuen. Julenek gehiago disfrutatzen lagundu dit, ikasten, bera entzuten, bera ulertzen eta berarengandik ikasten. Askotan hitz egin dugu gure baitan zer gustura sentitzen ginen ikastaroan, jendearekin, baina inoiz ez elkarrekin. Begirada batez ulertzen ikasi zaitut. Lagun izaten ulertu zaitut, eta askotan elkar hobetu edo aldatu beharrekoak esateak pila bat bete nau.
Gerra guztiak omen dira ezberdinak, eta Jon Sistiagak horrela azaltzen digu bere liburuan.
Duela hilabete inguru irakurririko liburua den arren, zita interesgarriak zituelakoan gorde nituen honakoak, zuen gustagarri izan zitezkeelakoan. Goazen liburuaren testuinguruan kokatzera. Jon Sistiaga, urte haietan Tele5eko kazetaria zen. Irakeko gerraren berri emateko ea prest egongo zen galdetu bezain pronto, hara joatea erabaki zuen. Gerra aurretik zuzenekoak egiten zituzten, baina Aznar, Blair eta Bushek Azoreetako bileraren ostean gerra aurrera eramateko asmoa erakutsi bezain pronto, Espainiako kanpo ministerioak, Bagdadetik alde egiteko proposatu zieten, arriskutsua izan zitekeelakoan. Jon Sistiaga eta bere kamara zen Jose Cousok soilik erabaki zuten Bagdadera joandako Tele5eko kazetari guztietatik geratzea erabaki zutenak. Bi izan baldin baziren ere Bagdaden geratzea erabaki zutenak, bakarra izan zen itzultzeko aukera izan zuena. Amerikarren tropek, kazetariak zeuden hotelera begira jarri zituzten euren artileria guztiak, Hotel Palestinara begira tiro egitea erabaki zuten unean. Une horrtantxe hil zen Couso.
Artikuluaren bukaeran Hotel Palestinari buruzko dokumental interesgarri baten lehen atala txertatu dizuet. Gustatuko zaizuelakoan... TO!
"no tendríamos que pagar los casi 2.000 euros que les debíamos. Era un impuesto desorbitado que había que abonar semanalmente a unos funcionarios corruptos y que iba a unas arcas desconocidas. Nosotros estábamos ya sin dinero, y Coso siempre decía que teníamos que adoptar un perfil bajo, discreto. «No hagas preguntas en las ruedas de prensa, Jon, que no se queden con nuestras caras, que no tenemos un duro.» Lo logramos, Couso, aguantamos y no les pagamos. «Pero ¿de qué nos sirvió?», le dije a la fotografía de la acreditación, si ahora ya no podemos reírnos de nuestra hazaña, ni podemos bromear con los chicos de Antena 3, que sí que pagaron.” [Pág.: 22-23]
“… cuando la guerra que estoy cubriendo finalice o mis jefes decidan que su interés mediático ha bajado, yo volveré a mi casa, a la comodidad de la ducha, la cama, la calefacción o simplemente al cariño de los míos. Entonces me siento miserable. Porque pienso que aquellas miradas tristes de niños se quedarán atrás.” [Pág.: 29]
“Es difícil para un periodista occidental aceptar presiones intolerables de este tipo, pero así eran las reglas del juego. O las aceptabas o cubrías a la guerra desde Kuwait. En aquellas reuniones había que mostrarse sumiso, disciplinado, incluso arrepentido. Había que alimentar el ego de los interrogadores con alusiones a lo bien que estaban haciendo su trabajo o a la hospitalidad del gobierno iraquí. «Nunca dijimos la palabra dictador –confesábamos-, fue el presentador de la televisión en Madrid el que lo dijo y no volveremos a intentar grabar un misil Al Samud si no tenemos permiso oficial.» Así había que negociar. Había que jurarles que no volveríamos a grabar nada de lo que no tuviéramos autorización expresa o nada que «nuestro encantador guía»hubiera denegado. No volveríamos a ser malos… (…) Teníamos vedado el acceso a las trincheras y las únicas escenas que llegaban de acción bélica las proporcionaban los periodistas incrustados con las tropas norteamericanas.” [Pág.: 114-115]
“Por eso nuestras cámaras debía viajar siempre en el suelo de los vehículos, donde robando ninguna imagen. (…) Las crónicas que elaborábamos debían ser primero, antes de ser enviadas a España, vistas por un par de tipos que decidirían sobre la idoneidad e las imágenes. Todas las crónicas que, por ejemplo, incluyeran imágenes de los bombardeos de la noche anterior, que se supone no se podían grabar, eran irremediablemente censuradas. Todas aquellas que incluyeran algún plano que esos dos tipos malcarados (…) Las radios y los periódicos, afortunadamente, se salvaron de esta penitencia, que no acababa ahí: una vez que la cinta había pasado la prueba del censor, era marcada con un sello rojo. Cuando el periodista se acercaba a las agencias internacionales que permitían enlazar con Madrid, un tercer censor, siempre callado, siempre serio, se aseguraba que la cinta que introducíamos en el vídeo para ser enviada era en efecto la marcada por el sello rojo. El celo perseguido de los tutores quería evitar que se diera el cambiazo en el último momento y se enviara otra información.” [Pág.: 122-123]
“… el ministerio y sus funcionarios habían desaparecido y ya no tendríamos que pagar los casi 2.000 euros que les debíamos. Era un impuesto desorbitado que había que abonar semanalmente a unos funcionarios corruptos y que iba a unas arcas desconocidas. Nosotros estábamos ya sin dinero, y Coso siempre decía que teníamos que adoptar un perfil bajo, discreto. «No hagas preguntas en las ruedas de prensa, Jon, que no se queden con nuestras caras, que no tenemos un duro.» Lo logramos, Couso, aguantamos y no les pagamos. «Pero ¿de qué nos sirvió?», le dije a la fotografía de la acreditación, si ahora ya no podemos reírnos de nuestra hazaña, ni podemos bromear con los chicos de Antena 3, que sí que pagaron.” [Pág.: 22-23]
“… cuando la guerra que estoy cubriendo finalice o mis jefes decidan que su interés mediático ha bajado, yo volveré a mi casa, a la comodidad de la ducha, la cama, la calefacción o simplemente al cariño de los míos. Entonces me siento miserable. Porque pienso que aquellas miradas tristes de niños se quedarán atrás.” [Pág.: 29]
“Es difícil para un periodista occidental aceptar presiones intolerables de este tipo, pero así eran las reglas del juego. O las aceptabas o cubrías a la guerra desde Kuwait. En aquellas reuniones había que mostrarse sumiso, disciplinado, incluso arrepentido. Había que alimentar el ego de los interrogadores con alusiones a lo bien que estaban haciendo su trabajo o a la hospitalidad del gobierno iraquí. «Nunca dijimos la palabra dictador –confesábamos-, fue el presentador de la televisión en Madrid el que lo dijo y no volveremos a intentar grabar un misil Al Samud si no tenemos permiso oficial.» Así había que negociar. Había que jurarles que no volveríamos a grabar nada de lo que no tuviéramos autorización expresa o nada que «nuestro encantador guía»hubiera denegado. No volveríamos a ser malos… (…) Teníamos vedado el acceso a las trincheras y las únicas escenas que llegaban de acción bélica las proporcionaban los periodistas incrustados con las tropas norteamericanas.” [Pág.: 114-115]
“Por eso nuestras cámaras debía viajar siempre en el suelo de los vehículos, donde robando ninguna imagen. (…) Las crónicas que elaborábamos debían ser primero, antes de ser enviadas a España, vistas por un par de tipos que decidirían sobre la idoneidad e las imágenes. Todas las crónicas que, por ejemplo, incluyeran imágenes de los bombardeos de la noche anterior, que se supone no se podían grabar, eran irremediablemente censuradas. Todas aquellas que incluyeran algún plano que esos dos tipos malcarados (…) Las radios y los periódicos, afortunadamente, se salvaron de esta penitencia, que no acababa ahí: una vez que la cinta había pasado la prueba del censor, era marcada con un sello rojo. Cuando el periodista se acercaba a las agencias internacionales que permitían enlazar con Madrid, un tercer censor, siempre callado, siempre serio, se aseguraba que la cinta que introducíamos en el vídeo para ser enviada era en efecto la marcada por el sello rojo. El celo perseguido de los tutores quería evitar que se diera el cambiazo en el último momento y se enviara otra información.” [Pág.: 122-123]
“… el ministerio y sus funcionarios habían desaparecido y ya no tendríamos que pagar los casi 2.000 euros que les debíamos. Era un impuesto desorbitado que había que abonar semanalmente a unos funcionarios corruptos y que iba a unas arcas desconocidas. Nosotros estábamos ya sin dinero, y Coso siempre decía que teníamos que adoptar un perfil bajo, discreto. «No hagas preguntas en las ruedas de prensa, Jon, que no se queden con nuestras caras, que no tenemos un duro.» Lo logramos, Couso, aguantamos y no les pagamos. «Pero ¿de qué nos sirvió?», le dije a la fotografía de la acreditación, si ahora ya no podemos reírnos de nuestra hazaña, ni podemos bromear con los chicos de Antena 3, que sí que pagaron.” [Pág.: 22-23]
“… cuando la guerra que estoy cubriendo finalice o mis jefes decidan que su interés mediático ha bajado, yo volveré a mi casa, a la comodidad de la ducha, la cama, la calefacción o simplemente al cariño de los míos. Entonces me siento miserable. Porque pienso que aquellas miradas tristes de niños se quedarán atrás.” [Pág.: 29]
“Es difícil para un periodista occidental aceptar presiones intolerables de este tipo, pero así eran las reglas del juego. O las aceptabas o cubrías a la guerra desde Kuwait. En aquellas reuniones había que mostrarse sumiso, disciplinado, incluso arrepentido. Había que alimentar el ego de los interrogadores con alusiones a lo bien que estaban haciendo su trabajo o a la hospitalidad del gobierno iraquí. «Nunca dijimos la palabra dictador –confesábamos-, fue el presentador de la televisión en Madrid el que lo dijo y no volveremos a intentar grabar un misil Al Samud si no tenemos permiso oficial.» Así había que negociar. Había que jurarles que no volveríamos a grabar nada de lo que no tuviéramos autorización expresa o nada que «nuestro encantador guía»hubiera denegado. No volveríamos a ser malos… (…) Teníamos vedado el acceso a las trincheras y las únicas escenas que llegaban de acción bélica las proporcionaban los periodistas incrustados con las tropas norteamericanas.” [Pág.: 114-115]
“Por eso nuestras cámaras debía viajar siempre en el suelo de los vehículos, donde robando ninguna imagen. (…) Las crónicas que elaborábamos debían ser primero, antes de ser enviadas a España, vistas por un par de tipos que decidirían sobre la idoneidad e las imágenes. Todas las crónicas que, por ejemplo, incluyeran imágenes de los bombardeos de la noche anterior, que se supone no se podían grabar, eran irremediablemente censuradas. Todas aquellas que incluyeran algún plano que esos dos tipos malcarados (…) Las radios y los periódicos, afortunadamente, se salvaron de esta penitencia, que no acababa ahí: una vez que la cinta había pasado la prueba del censor, era marcada con un sello rojo. Cuando el periodista se acercaba a las agencias internacionales que permitían enlazar con Madrid, un tercer censor, siempre callado, siempre serio, se aseguraba que la cinta que introducíamos en el vídeo para ser enviada era en efecto la marcada por el sello rojo. El celo perseguido de los tutores quería evitar que se diera el cambiazo en el último momento y se enviara otra información.” [Pág.: 122-123]
Banator. Banator, hilabete gogor baten ostean... eta hari lapurtu diot nire gaurko esaldia. Banatorri. (Klikatu, eta ikus)
"Oinez ibiltzen irakatsi zizutenen atzetik eman zenuen zeure lehenengoa."
Asteburu honetan esan digute erreferente falta duela gaurko gizarteak. Ez dakit nik erreferente falta den, ezpada erreferente egokien falta. Beti guregan pentsatzen dugu, eta bakoitza den bezalakoa izaten osatzen omen da taldea, hala nioen nik bederen. Horra Ni + zu eragiketaren emaitzaren gua.
3 + 2 = 5 izango dira, baina giza eragiketa honetan 2 + 3 ez da 5. Hots, Zu + ni = GU!
Zuk erakutsi zenigun ni izaten, eta horregatik gara gu. Ahalaren ostean, norbaitek erakutsi zizun lehenengo pausoa ematen. Norbaitek erakusten dizu izaten.
Gizarteak, inoretaz ez dependitzen erakutsi behar omen digu. Horrela aske sentituko garela diote. Gizartean zerbait izan nahi bada, norberaren kabuz bizitzea omen da ezinbestekoa. EZ!
Nik asko dependitzen dut. Gustatzen zait jakitea jendeak zer pentsatzen duen nitaz, edo nire niaz. Zer aldatu beharko nukeen. Gustatzen zait jakitea lagunengan zer sortzen dudan, zergatik diren lagunak. Familiak dependentzia sortzen dit, behar dut haiek adierazten didaten maitasuna. Behar ditut gomendioak, nik egin nahi dudana, izan nahi dudana eta izan nahi dudan modua deskubritzeko, plazaratzeko.
Zergatik uko egin, behar ditugun dependentziei? Ez al gaituzte etorkizuneko gu hobeagoren bat egiten lagunduko? Erantzuna hautaketa agian? Nik besteengan ERE dependitzen dut. Hori bai, nik dependitu nahi dudan haiengan. Zuk?
Honatx, X. Leteren esaldi bat, bizitzan koherentea izatea baita koherentzia faltarik handiena.
"Segi zure bidetik, hobe da horrela, gauza denen gainetik, haizea bezela..."
Ezustekoz eta berrikuntzaz beteta dator El conquistador del fin del mundo lehiaketaren seigarren denboraldia. Hasteko, emisio eguna aldatu dute: aurreko bost urteetan astelehenetan eman zuten, baina aurten igandeetan ikusi ahal izango da, 22:00etan. Ohiko moduan, denboraldi berriko 21 parte-hartzaileak aurkezteko baliatuko dute aurfeneko programa.
ETBk ez du aurreratu nahi izan zeintzuk izango diren aurten Patagoniako abenturako kapitainak. Hori bai, Jose Luis Kortak eta Juanito Oiarzabalek hasiera batean ez dutela parte hartuko iragarri dute.
Lehiakideak gizonezko eta emakumezko bi taldetan banatuko dituzte, Argentinarako bidaian. Hartara, gehienek pentsatuko dute lehia gizon eta emakumeen artekoa izango dela. Baina ezer ez da dirudiena. Esate baterako, ez diete urteroko arropa «teknikoa» emango. Eta aurreneko desafioa norberak eramandako arroparekin gainditu beharko dute, zeropeko tenperaturak pairatuz.
Programaren lehen egunetan, bestalde, ez da txabola pobre eta aberatsik egongo. Abenturazale guztiak 160 metro karratuko kanpamentu batean bilduko dira, «burdinazko sarjentu gogor» baten gidaritzapean. Sarjentu horren izena ez dute aurreratu, baina lehiakide askorentzat harekin bizitzea amesgaiztoa izango dela azaldu du ETBk.
Zurrumurrua izan baldin badaiteke ere, Etb-k eskaini dizkigun aurrerapenetan kapitain ezkutuak asmatzeko aukera izan dugu. Hona nire apustua. Manu Maritxalar kirol kazetaria, boxeolaria, arraunlaria, eta Tostartean Euskadi Irratiko programako aurkezlea izan daiteke kapitainetako bat. Asmatuko ote dut? Badakizue, bihar gaueko 22:00ak inguruan ETB2-n.
INFORMAZIO ITURRIA: BERRIA egunkariatik moldatua [Urtzi Urkizu]
Baserrietan sortuak etabertatik errotuak ei dira euskaradunon usadio eta ohiturak. Gure izaera edo nortasuna geure bilakatzen dituzten ezaugarriak, eta gainontzeko kulturetatik ezberdin bilakatzen gaituztenak. Maitatzeaz haratago gozatzea omen da, tradizioak mantentzeko eta berrindartzeko ezinbestekoa, askotan, ahanzturan galtzen uzten ditugu, ordea. Euskal ondarearen galbidean doan bizimoduaz ahaztu ez gaitezen honatx, Gorka Palaziori, nik, eta Ainhoa Barandiaran eta Izaskun Vazquez andereñoek eskaini diogun azken ataza. Gustatuko zaizuelakoan...
Jan genituen iazko 12 mahatsak. Edo usadio eta tradizioek markatzen digutenaren arabera gauerdian joan ginen iaz ere, auzoko edo herriko iturrira, urtea ur berriarekin opatuz txanpaina bailitzan, urteari hasiera emateko asmoz. Edo zergatik ez esan: jarraitzeko asmoz.
Agur esan behar omen diogu 2009ari. Gero arte edo hurrenarte bezalako agurrak ekidin nahi, eta agur esan behar. Askorentzat ez zen urte samurra izango, ez noski.
Unibertsitateko lehenengo azterketekin ekin genion batzuk urteari, ihauteriekin jarraituz eta gure herriak behar zuen "aldaketarekin" segituz.
Jarraipena du jarraipena eman nahi diogun hark. Aukera du, aukera merezi eta eskaintzen diogun hark. Horregatik ez zait gauzei amaiera jartzea gustatzen. Onetik zein txarretik, zer ikasia, erakutsia duelako urteak ere, uneak, denborak, momentuak.
Ekaineko azterketak, eta askotan amesturiko uda aurretik. Baina hori ere, betiko lez, azkarregi igaro da. Barkatu, nahastu egin naiz. Azkarregi igaro ZEN. Baina harira. Ezin utzi aurtengo 10 egun zoragarri deskribatu barik. Nola ordea? Horretarako ez al ginen bada joan Arotz-Eneara? Irakatsi zerbait egingo ote genuen! Ikasi aunitz. Pentsatzeko, izateko modua aldatzeko adina bai behintzat. Izan garelako omen gara gaur, eta garelako izaten jarraituko ei dugula diote. Atzo etorkizuna zena, gaur iragana da. Joan da/zen. Baina irauten du, eta iraungo du orainak ere geroan. Berriro itzuliko balitz, iragan denbora arrotza...
Pasa zen uztaren hila, baita agorrila ere. Iritsi zen iraila, iratzearen hila edo garila (garoaren hila). Eta zergatik ez iparraldean esaten den lez buruila? Mahatsaren hila?
Honekin batera 19 urteak. Eta ikasketak. Lanak, buruhausteak. Baita plazerezkoagoak zaizkigun ikasketak ere. Lagun gehiago. Bloga sortu zen eguna ere ezin ahaztu. Ez eta herriko festak eta etxea ikatzez lepo zikinduta utzi zigun Olentzeroren eguna (Boikotaren eguna izenez ezaguna).
Joan zaigu, baina jarraituko dugu.
Gaur ere, betikoarekin segituko dugu. Jango ditugu 12 mahatsak. Edo ez? Nik aukera egin dut. Nik aurten ere, nahiago gauerdian herriko iturrira joan, eta txanpaina bailitzan, iturriko ur berriarekin urteberriagatik topa egin.
Ez ahaztu 2010ean ere, minutu bat goizero, dituzun gauza onak kontuan hartzeko 60 segundu nahikoak direla, eta beharrezkoak, atzera begiratuz, jarraitzeko.
Ekaitz Aranberri uberarrak eta Xabier Ibarguren oriyotar sutsuak Gorka J. Palazioren ikasgairako egindako ikusentzunezko lana da hau:
Xabier eta Ekaitz, EHU-ko bi ikasle dira eta Gorka J. Palazioren ikasgaiko ataza da hau. Biei ere (eta irakasleaz zer esanik ez dago), nortasun agirian gipuzkoar direla jartzen dien arren, nafar sentitzen dira. Nafarroa da euskaldunon estatua eta formalki orain dela 500 urte inguru desagertu bazen ere, oraindik jendearen bihotzean dirau nafar suak. Iragana izan beharrean, geroa marrazteko indar bezala ikusi behar da lan hau.